Je kan niet alles weten. Al probeer ik het graag. Zo is de hele opkomst van Ramen een blinde vlek voor me. Toen ik even niet oplette, waren ze ineens overal. De van oorsprong Chinese noedels zijn van Japans streetfood inmiddels uitgegroeid tot een verfijnd wereldgerecht. Toen na de tweede wereldoorlog veel Japanse militairen terugkeerden uit China, ontving Japan gelijktijdige een overvloed aan Amerikaans graan. De goedkope en voedzame ramen groeide logischerwijs uit tot een geliefd straat– en volksvoedsel.
Ramen
Dat streetfood verhuisde vervolgens naar eenvoudige restaurants, zogenaamde ramen shops. Inmiddels zijn deze eethuisjes zelfs in de Verenigde Staten een gezonder en chique alternatief voor het traditionele fastfood. Ramen wordt voornamelijk als soep gegeten, waarbij men de kort gekookte noedels in kippen-, varkensvlees- of soms zelfs visbouillon serveert. De complexiteit van deze ‘broth’ bepaalt in hoge mate de kwaliteit. Het aantal ingrediënten dat kan worden toegevoegd is onbeperkt. Van soya en miso, varkensvlees tot zeewier, tonijnvlokken en lente-uitjes. Zelfs het strikte Japan met al kent hier geen regels voor. Het aantal regionale varianten is dan ook eindeloos.
Soba
In het nationalistische Japan steekt de populariteit van een soort noedel er met kop en schouder boven uit. Soba maakt men dan ook niet van geïmporteerd graan, maar van lokale boekweit. Of buckwheat zoals de Amerikanen zeggen. Soba is glutenvrij en heeft een typerende bleekgrijze kleur. Het ontstond rond de zestiende eeuw. Gewoon, als goedkoop voedsel voor de massa. Venters serveerden vanaf mobiele karretjes, zogenaamde yatai, een kom warme noedels aan het het hongerige volk. Langzaam groeide dit eenvoudige voedsel uit tot een nationaal gerecht in Japan. Met meer allure en aanzien, dat in een land toch al zo rijk aan culinaire tradities. Sinds de zeventiende eeuw is het een goed gebruik om soba op nieuwjaarsavond te eten. Dat heeft niks met teveel sake op de dag ervoor te maken. Meer met de lange noedelstrengen. Ze staan symbool voor een lang leven in welvaart.